Korozyon Nedir ve Nasıl Önlenir ? Paslanmaz Çeliklerin Korozyon Direnci

Metal ya da metal alaşımlı ürünlerin oksitlenmesi, elektro kimyasal etkilerle aşınma durumuna korozyon denir.

Metaller genel olarak bulundukları ortamın elemanları ile tepkimeye girme eğilimlerindedirler. Bu ilk olarak iyonik, sonrasında ortamda bulunan diğer elementlerle birleşmeye çalışırlar. Bu birleşmeler birçok durumda korozyon denilen değişime neden olur. Durum böyle olduğunda metalin ana özelliği değişerek, kimyasal, fiziksel, elektriksek ya da kimyasal özellikler istenmeyen şekilde sonuçlar ortaya çıkarır. Metal sonuç olarak zarar görmüş olur.

Korozyon çeşitleri oluşumlarına göre ya da kimyasal reaksiyonlarına göre farklı çeşitlerde karşımıza çıkabilir. Metallerin zaman içinde özelliklerini kaybetmesi, aşınması ve görevini yapamayacak duruma gelmesi, iş akışını da etkileyen bir durumdur. Bu nedenle korozyonun önlenmesine yönelik çalışmalar uzun yıllardan beri devam etmektedir. Bugün gelinen noktada paslanmaz çelik alaşımlar üretilerek, korozyondan kaynaklı sıkıntıların giderilmesi bir bakıma giderilmiştir.

Korozyon Çeşitleri Nelerdir?

Yukarıda da bahsedildiği üzere, metal alaşımlar ortamlarda oluşan etkileşimler sebebi ile deforme olabilir. Bu şekilde karşımıza korozyon çeşitleri çıkmaktadır. Bilinen ve en sık rastlanan korozyon şekilleri aşağıdaki gibidir.

• Üniform korozyon; metalin her alanında oluşan korozyon şeklidir.
• Çukur korozyon; yüzeyde çukur oluşarak görülen tiptir.
• Galvanik korozyon; genelde 3 farklı şekilde görülür. Yeni borular ile eskilerin bağlantı yerlerinde, kaynaklama yapılan yer ve metal arasında, metalin bulunduğu zemin üzerinde oluşan korozyon şeklindedir.
• Çatlak korozyon; metal yüzeyde oluşan bir çatlak ve bu alanın oksijen ile etkileşimi ile bozulmasıdır. Bu korozyonlar nano metrelerde daha gözlemlenebilir.
• Fili form korozyon; boyalı olan alanın altında, metal yüzeyde oluşan korozyon şeklidir. Bu tip korozyon kaplamanın zayıf olduğu ya da yırtılmalardan dolayı oluşan durumudur.
• Seçimli korozyon; metal alaşımların içinde bulunan herhangi bir elementin korozyon nedeni ile ortamdan ayrışmasıdır.
• Taneler arası korozyon; her metalin taneleri arasında sınır çizgileri vardır. Bu alanlarda oluşan korozyon tipidir.
• Erozyonlu korozyon; metal yüzeyde korozif çözeltilerin akıtılması sonucu oluşmaktadır.
• Kavitasyon korozyonu; metalin bir elektrolitik akışkan içinde bulunurken, bu akışkan içinde hava, buhar ya da gaz kabarcıklarının bulunması halinde oluşan korozyon tipidir.
• Stres korozyonu; statik bir gerilim altında bulunan metalin korozyon etkiletişimi artar.
• Yorulmalı korozyon; zaman içinde metaller yüklenip boşaltıldığına metal yorgunluğu denilen durum oluşur. Bu işlemler korozyonu tetikler.
• Hidrojen kırılganlığı; kullanım esnasında metal çatlaklarından sızan hidrojenin, metalin içine sızarak çatlamalara neden olmasıdır.

Bunların haricinde, farklı etkileşimler korozyona neden olabilir.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Çelik Kullanılan Ürünler Nelerdir ?

Korozyon Sebepleri

Metaller gerek kullanım şekilleri gerekse bulundukları alanlara bağlı olarak oluşan etmenlerden dolayı korozyona uğrayabilmektedirler. Elektro kimyasal ya da kimyasal olarak korozyon sebepleri iki ana başlık altında ele alınabilir. Bunun altında metallerin doğada bulundukları saf hallerine dönüşme eğilimleri vardır. Uygun bir ortam bulunması durumunda, taşıdıkları enerjileri geri vererek doğal hallerine dönmeye çalışacaklardır. Bu nedenle de korozyon reaksiyonları oluşabilir.

Korozyon Testi Nasıl Yapılır?

Metallerin dirençlerinin test edilmesi, zaman içinde karşılaşılacak sorunların önüne geçmeyi hedefler. Bunlar içinde en sık kullanılan korozyon testi geleneksel, döngüsel ve tuz testi olarak karşımıza çıkar.

Tuz testi ise; metalin bulunduğu ortamın pH değerinin değiştirilmesi ve buna vereceği tepki incelenerek yapılan testtir. Bu test süresi 2-96 saat sürebilmektedir. Elde edilen sonuçlar neticesinde metalin korozyona dayanımı ölçümlenmiş olacaktır.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Çelik Çeşitleri Nelerdir ? Farkları Nelerdir ?

Korozyon Nasıl Önlenir?

Metallerin farklı nedenlerle yapıları değişirken, günümüzde farklı şekillerde korumaya alınabilirler. Özellikle korozyon önlemek için uygulanan ve tercih edilen yöntemler vardır. Bunlar aşağıda ki şekilde sıralanabilir.

• Katodik koruma
• Anodik koruma
• İnhibitörler

1. Metal üzerindeki yükün azaltılması ve direncin düşürülmesi amacı ile katodik (negatif) polarize edilme işlemine katodik koruma denir.
2. Anodik koruma ise elektro kimyasal bir yöntemdir. Bu yöntem korozyonu tam olarak ortadan kaldırmasa da, minimum düzeyde gerçekleşmesine olanak verecektir.
3. İnhibitörler ortama katılarak korozyon önleyebilirler. Özellikle çukur iyon korozyonlarında etkili bir yöntemdir. Bu koruyucular bazı şekillerde metal üzerinde koruyucu bir tabaka sağlar. Uygulanma şekillerine göre katodik ve anodik inhibitörler olarak iki şekilde karşımıza çıkar.

Tüm işlemler metalleri daha uzun süre, randımanlı şekilde kullanmayı hedeflemektedir. Metaller içindeki direnci ve yüksek enerjiyi kırarak, özel ve etkili sonuçlar uzun yıllar boyunca sağlanabilmektedir.

Paslanmaz Çeliklerin Korozyon Direnci

Paslanmaz çelik ürünlerinde korozyon olur mu? Gibi sorular çokça duyulmaktadır. Fakat tabiki de bu ürünlerde de korozyon sorunları ile karşı karşıya kalınmaktadır. Ancak yer yüzündeki diğer metal ürünler veya metal alaşımlı cisimlere karşı korozyon olasılığın karşı daha dayanıklı bir yapısı olduğunu söyleyebiliriz. Paslanmaz çelik ürünlerinin içerisinde %12 den fazla krom elementi içermektedir. Bu maddelerde korozyon gerçekleşmesi için ancak üzerindeki oksit tabakasının, posivasyon bölgesinin, olmaması gerekmektedir.  Asıl korozyona karşı önleyici olan madde ve bölge posivasyon bölgesidir. Bu madde cisim üzerinde bulunarak korozyona sebep olabilecek oksijen atomlarının metal ile birleşmesine engel olarak korozyona da engel olmaktadır.

Paslanmaz Çeliklerde Korozyon Dayanımı

Paslanmaz çelik ürünlerde korozyona karşı dayanıklı olması için %12 krom elementi bulunmaktadır. Bu seviyelerde krom bulunan malzemeler çok nadir korozyona uğramaktadır. En büyük dayanım gücü bu konuda krom gücüdür. Bunun dışında ise korozyon olmaması için cisim üzerinde bulunan maddeler, belirli bölgeler korozyon oluşmasın diye maddeyi korumaktadır. Bu konuda değinebileceğimiz olan bölge posivasyon bölgesi olarak adlandırılır. Bu bölge cisim üzerinde dışarıdan korozyon yaratmak için gelen oksijen atomlarını ekarte ederek cisimin üzerinde kalmasına müsaade etmiyor ve korozyon oluşumunu engellemiş oluyor.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Çelik Kullanılan Ürünleri Keşfedin

Korozyonun Verdiği Zararlar Nelerdir ?

Korozyon maalesef oluştuğu cisim üzerinde belli başlı hasarlar bırakmaktadır. Bu hasarlar bazen ufak çaplı olsa da bazen de ne kadar uzun süre oluşmuş ise o kadar daha fazla hasara yol açabilmektedir. Bu olayın zararları arasında en belirgin özellikler korozyon oluştuğu cisimde ilk önce kütle kaybı sağlamaktadır. Cisim hacminden ve kütlesinden kayıplar vermektedir. Bu yarattığı zararlar ile de bunun ile de kalmayıp o malzemenin hem görüntüsünü bozmakta ve bir daha kullanılmamasına yol açmaktadır.

Bir yazımızın daha sonuna geldik. Bu yazımızda sizlere; korozyon çeşitlerinden ve korozyonun ne olduğundan bahsettik. Umarız, yazımız sizlere faydalı olmuştur. Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle!